Gidelim Görelim › Trabzon › Sümela Manastırı Nerede, Giriş Ücreti, Ziyaret Saatleri

Sümela Manastırı

Halk arasında Meryem Ana Manastırı olarak da bilinen Sümela Manastırı, Trabzon ilinin en önemli tarihi yapılarındandır. Rum Ortodoks manastır ve kilise kompleksi olan Sümela Manastırı, Karadeniz Rumlarının hac yeri olan şifalı ayazması (Rumların kutsal saydıkları kaynak veya pınar) ile ünlüdür ve her yıl yüz binlerce ziyaretçiyi ağırlamaktadır. UNESCO Dünya Kültür Mirası Geçici Liste' sinde yer alan Sümela Manastırı, bulunduğu Altındere Vadisi'nden yaklaşık 300 metre yükseklikte, Karadağ'ın yamaçlarındaki ormanlık alanda kayalar oyularak inşa edilmiştir.

Sümela Manastırı

Tam adı Panagia Soumela (Karadağ'ın Bakiresi - Karadağ'daki Tanrı Anası) veya Theotokos (Meryem Ana'nın sıfatlarından biri) Sumela olan Sümela Manastırı'nın adı, inşa edildiği yıllardaki yerel Yunan dilindeki kara, karanlık anlamındaki melas kelimesinden gelmektedir. Yamacında bulunduğu dağın adı da Karadağ olduğu dikkate alındığında Sümela Manastırı'nın, Karanlıktaki Manastır veya Karadağ'daki Manastır anlamına geldiği söylenebilir.

Kuruluşu 13'üncü yüzyıla uzanan ve döneminde bölgenin en önemli keşiş (rahip) yetiştiren okulu olan Sümela Manastırı, mucize gerçekleştirdiğine inanılan bir ikona muhafaza ettiği için çok kutsaldı. 400 m² civarındaki kilisesi, hizmet birimleri, misafirhane, mutfak ve ayazmanın dışında toplam 72 odası olan manastırda, "Cennet ve Cehennem" ve "Ölüm ve Yaşam" tasvirli fresklerin olduğu gizli geçitle ulaşılan bir şapel, "Çile Odası", ileri karakol görevi yapan "Gözetleme Şapeli" gibi bölümler de bulunmaktadır.

Sümela Manastiri Resimleri - Aya Varvara Kilisesi

Sümela Manastırı - Aya Varvara Kilisesi

Ayrıca araç yolunun bittiği noktadaki kayalığın üstünde Hagia Barbara (Aya Varvara Kilisesi) adı verilen kadınlar manastırı vardır.

Sümela Manastırı Nerede, Nasıl Gidilir

Trabzon ilinin güneyinde yer alan Sümela Manastırı, Maçka ilçesindeki Altındere Vadisi'ndedir. Karadağ'ın vadiye bakan eteğinde, denizden 1150, vadiden 300 metre yüksekte, sarp kayaların üzerinde yer almaktadır. Manastır, Atatürk Alanı (Meydan Parkı) olarak bilinen Trabzon merkeze 47 km, Trabzon havalimanına 47.5 km, Maçka ilçesine 19 km, Uzungöl'e 137 km, Ayder Yaylası'na 200 km mesafededir.

Sümela Manastırı - Harita

Özel aracınızla Trabzon şehir merkezinden veya Trabzon havalimanından ortalama 1 saatte ulaşabilirsiniz. Şehir merkezinden doğuya, Rize istikametine doğru 3 km gidip, sağdaki Şehirlerarası Otobüs Terminalinali'ni 100 m geçerek sağa, Maçka-Gümüşhane yoluna girmeniz gerekir. Havalimanı istikametinden ise batıya, şehir merkezine yönelip, 2 km sonra soldan Maçka-Gümüşhane yoluna girebilirsiniz. 25 km sonra Maçka ilçesine varıp, ilçenin içinden geçerek, 19 km'lik Altındere-Sümela Manastırı yolunu takip etmeniz gerekir. Bu yol; özellikle sonlara doğru, çoğunlukla sağınızda size eşlik eden küçük ama gürül gürül akan bir dere, solunuzda dik yamaçlar, ara ara yüksek sarp kayalıkların çevrelediği vadide, virajlı ama çok güzel asfalt yolda tırmanış, yeşilin sayısız tonu, gür Karadeniz ağaçları, ciğerlerinize çekeceğiniz mis gibi orman ve dağ havası, hele de öğlenden sonraya kalmışsanız kuvvetle muhtemel vadiye çökmüş sis gibi sayısız özellikleri ile size eşsiz bir deneyim sunmaktadır.

Toplu ulaşım araçları ile Sümela Manastırı'na ulaşmanız gerekirse, Trabzon Barosu'nun önünden ortalama 30 dakikada bir hareket eden Trabzon Büyükşehir Belediyesinin 451 - Maçka otobüsü ile Maçka'ya, oradan da yolcu minibüsleri ile manastıra ulaşabilirsiniz.

Sümela Manastırı - Yürüyüş Yolu

Özel aracınız ya da toplu ulaşım araçlarıyla, manastıra 3-4 km mesafedeki 200 araçlık Sümela Manastırı Otopark alanına kadar gidilebilmektedir. Buradan manastıra ulaşmak için ring dolmuşlarını kullanabilir ya da ormanın içinden 30 dakikalık dik yamacı tırmanabilirsiniz.

Ring dolmuşlarının yolcu indirdiği noktadan sonra ormanın içindeki yaklaşık 300 metrelik ahşap korkuluklu yürüyüş yolunu katettiğinizde artık Sümala Manastırı'nın gişelerine ulaştınız demektir. Bitmedi! Son olarak Sümela Manastırı'nın yaklaşık 100 basamaklı dik merdivenlerini tırmanmanız gerekiyor. Sonrasında artık o muhteşem manastırın içine girdiniz demektir.

Sümela Manastırı

Sümela Manastırı Giriş Ücreti

Sümela Manastırı giriş ücreti 2023 Mayıs dönemi için 300 TL olarak belirlenmiştir. Bu ücrete Altındere Milli Park ziyareti de dahildir. Sadece Altındere Milli Park ziyaret ücreti 17 TL'dir.

Müze Kart geçerlidir. KKTC ve Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları için geçerli olan ve satın alındıktan itibaren bir yıl boyunca geçerli olan Müze Kart 2023 Mayıs fiyatı 60 TL'dir. Müze kart alarak hem Sümela Manastırı'nı hem de TC Kültür ve Turizm Bakanlığı'na ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ne bağlı 350'den fazla müze ve örenyerini bir yıl boyunca sınırsız ziyaret edebilirsiniz.

Öğretmenler, 18 yaş altındaki ilk ve orta öğrenim öğrencileri; sanat tarihi, arkeoloji ve müzecilik bölümlerinde öğrenim gören üniversite öğrencileri ve 65 yaş üstü ziyaretçilerden giriş ücreti alınmamaktadır.

Sümela Manastırı otopark ücreti 2023 Mayıs dönemi için 40 TL'den başlamaktadır. Otopark alanından manastıra ulaşımın sağlandığı ring dolmuşları kişi başı 20 TL'dir. Bu ücret gidiş-dönüş ücretidir ve giderken ödenmekte, manastırdan dönüşte herhangi bir ücret ödenmemektedir.

Sümela Manastırı - Otopark

Sümela Manastırı Ziyaret Saatleri

Son yıllarda restorasyon ya da kaya düşmesi gibi tehlikeli durumlar nedeniyle dönem dönem ziyarete kapatıldığından özellikle ziyaret edecekler için Sümela Manastırı açık mı sorusu daha da önemli hale gelmektedir. Kapsamlı restorasyon çalışmalarının tamamlandığı 1 Temmuz 2021 tarihinden itibaren Sümela Manastırı ziyarete açıktır.

Sümela Manastırı her gün 08:00 - 19:00 saatleri arasında ziyaret edilebilmektedir.

Bilet gişeleri 18:30'da kapanmaktadır.

Sümela Manastırı Adres

Altındere, 61750 Maçka / TRABZON

Tel: (462) 326 0748

Sümela Manastırı

Sümela Manastırı Tarihi

Sümela Manastırı'nın tarihi hakkında pek çok efsane vardır. Rivayete göre Bizans İmparatoru I. Theodosius zamanında (375–395), İncil yazarlarından havari Aziz Lukas'ın yaptığı kabul edilen Panagia Soumela isimli ünlü ikonayı melekler, bugün manastırın bulunduğu yerdeki mağaraya getirmiştir. Meryem Ana, Barnabas ve Sophronios isimli rahiplerin rüyasına girerek ikonanın yerini söylemiştir. Birbirlerinden habersiz Atina'dan Trabzon'a gelen bu iki keşiş, ikonayı buldukları mağaranın önüne kiliseyi inşa etmiştir.

6.yüzyılda İmparator Justinianus, manastırın onarılarak genişletilmesini istemiş, bunun üzerine generallerinden Belisarios tarafından manastır tamir edilmiştir.

Sümela Manastırı

Sümela Manastırı'nın resmi kuruluş tarihi 1360'tır. Hemen aklımıza, yaklaşık 661 yıllık tarihî Sümela Manastırını kim yaptı sorusu geliyor. 1204 tarihinde kurulan Trabzon Komnenosları Prensliği'nden III. Alexios (1349-1390) döneminde ana silüette görünen manastır binasının bir kısmı inşa edilmiştir. Manastırdaki fresklerde de öne çıkarılmasından hareketle Sümela Manastırı'nın kurucusunun III. Alexios olduğu kabul edilmektedir. Onun döneminde manastırın önemi artmış ve fermanlarla gelir sağlanmıştır. Oğlu III. Manuel ve sonraki prensler döneminde de Sümela yeni fermanlarla zenginleştirilmiştir.

Trabzon'un Fatih Sultan Mehmet tarafından fethi sonrasında Osmanlı Padişahları pek çok manastırda olduğu gibi Sümela'nın da haklarını korumuşlar, bazı imtiyazlar vermişlerdir. Fatih Sultan Mehmet manastıra dokunmayacağına dair ferman yayınlamış, Yavuz Sultan Selim iki büyük mum hediye etmiştir.

Sümela Manastırı

18. yüzyılda manastırın bir çok bölümü yenilenmiş, bazı duvarlar fresklerle süslenmiştir. 19. yüzyılda büyük binaların ilave edilmesiyle manastır muhteşem bir görünüm kazanmış, en zengin ve parlak dönemini yaşamıştır. Bu dönemde son şeklini alan manastır pek çok yabancı seyyahın ziyaret ettiği, yazılarına konu edilen bir yer haline gelmiştir. Trabzon'un 1916-1918 yılları arasındaki Rus işgali sırasında manastıra el konulmuştur.

1923'de Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulması ile manastırın faaliyetleri sona ermiştir. Aynı yıl imzalanan Lozan Antlaşması hükümlerine göre bölgedeki Rum vatandaşların Yunanistan'a gönderilmesiyle, Sümela Manastırı papaz ve keşişleri de Yunanistan'a göç etmişlerdir.

Sümela Manastırı

Yunanistan Başbakanı Eleftherios Venezelos'un 1931'de Türkiye Başbakanı İsmet İnönü ile görüşmesiyle, 1931'de manastırın ikonası ve kutsal eşyaları Atina'daki Benaki Müzesi'ne götürülmüştür. 1952’de Veria'da Nea Soumela Manastırı adlı yeni bir manastır yaptırılarak, Benaki'deki ikona ve kutsal emanetler buraya taşınmıştır.

Sümela Manastırı, 1923-1970 yılları arasında korumasız kalmış, yaylaya küçük ve büyük baş hayvanlarını götürmekte olan çobanların geçiş güzergâhı üzerinde olduğu için, onlara geceleri güvenli bir konaklama yeri, barınak olmuştur. Tahminen 1937 yılında, burada konaklayan çobanlardan birinin sebep olduğu büyük yangın, manastırın tüm ahşap kısımlarını yok etmiştir.

‍1972 yılında Kültür Bakanlığı tarafından koruma kapsamına alınan Sümela Manastırı 1986'da resmen ziyarete açılmıştır.

Sümela Manastırı

Kaya düşme riskine karşı Eylül 2015'te kapatılan Sümela Manastırı'nın avluya kadar olan bölümü, çevresinde gerçekleştirilen projelerin birinci etabının tamamlanmasıyla 25 Mayıs 2019'da ziyarete açılmıştır. Yaklaşık 3.5 yıl süren restorasyon ve çevre düzenlemesinde su kemerleri ve manastıra çıkan merdivenler kullanılır hale getirilmiştir. Yaklaşık 4 bin ton kaya temizlenmiş ve 300 metrelik yürüyüş yolu düzenlenmiştir.

İkinci etap çalışmalarının tamamlanması ile Sümela Manastırı'nın yüzde 65'lik bölümü 28 Temmuz 2020'de, yüzde 90'lık bölümü ise 1 Temmuz 2021'de ziyarete açılmıştır.

Ayin yapılmasına izin verilen Sümela Manastırı'nda 88 yıl sonra 2010 yılında binlerce kişinin katılımıyla, Fener Rum Patriği Bartholomeos'un yönettiği bir ayin düzenlenmiştir.